معمولا در برخی از سیستم های لوله کشی صنعتی همراه با شیر های کشویی از یک شیر یک طرفه نیز استفاده می شود تا بدون نیاز به اپراتور، امکان کنترل سیال در فشار پایین وجود شیرآلات صنعتی رشت داشته باشد. چک ولو که در صنعت به اسم شیر یک طرفه نیز شناخته می شوند، امروزه در صنایع متفاوتی کاربرد دارند. از این قطعه در سیستم های هیدرولیک و خطوط جریانی استفاده می شود که نیاز داریم از بازگشت جریان جلوگیری کنیم. شیر های یکطرفه انواع مختلفی دارند و در صنایع متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرند.
- در بعضی مدل ها نوعی فنر برای برگشت این توپی قرار دارد که باعث تسریع در بسته شدن شیر خواهد شد.
- با توجه به مزایا و معایب شیر یکطرفه و چک ولو، این دو نوع شیر مصرفی در خطوط لوله‌کشی‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- همچنین این شیر در لوله‌های متصل به سیستم‌های ثانویه مانند انشعابات که ممکن است فشار آن‌ها بیش از سیستم اصلی باشد، به کار می‌رود تا مانع ورود سیال از سیستم ثانویه به سیستم اصلی گردد.
- سیال در اطراف آن جریان پیدا کرده و برای عمل کردن نیازی به کمک دستی یا اتوماتیک ندارد.
زمانیکه فشار دیفرانسیل عبوری از شیر، بالا باشد، از شیر یکطرفه فنری بدلیل افزایش جریان در دست پایین، جهت ممانعت ازایجاد صدا و سرریز شدن شیر استفاده می شود. همچنین جهت محافظت در برابر ضربه قوچی ناشی از جریان مخالف قوی دست بالا، استفاده می شود. از مزیت های شیر یک طرفه پیستونی می توان به حفظ فشار ، جلوگیری از برگشت سیال در مسیر اشتباه و قابل اجرا در تمامی بخش های سیستم بصورت عمودی یا افقی اشاره کرد.
شیر یکطرفه مهره و ماسوره دار 63 برند ERA
در بعضی مدل ها نوعی فنر برای برگشت این توپی قرار دارد که باعث تسریع در بسته شدن شیر خواهد شد. شیرهای یکطرفه ویفری شیرهای یکطرفه ای هستند که با اجازه دادن به عبور سیال فقط در یک مسیر، از جریان معکوس جلوگیری می کنند. فشار جریان رو به جلو سیال، شیر یکطرفه دیسکی را باز می کند و فشار ایجادشده از برگشت جریان، آن را می بندد. شیرهای یکطرفه لولایی دارای یک دیسک مسطح است که روی یک پین لولا، تاب می خورد یا می چرخد. وقتی روی نشیمنگاه تاب می خورند از جریان معکوس جلوگیری کرده و زمانیکه دور از نشیمنگاه می چرخند باعث می شوند جریان به جلو حرکت کند.
لوله های گالوانیزه
توپی ، دو صفحه ای یا دو درب ، ساکت ، بالابر اما همانند تمامی شیرها میتوان از شیرهای یکطرفه برای مصارف ویژه نیز استفاده کرد. شیر یکطرفه به صورت خودکار عمل می کند و برای باز و بسته شدن نیاز به کمک ندارد. از شیر یک طرفه در انواع پکیج های دو مبدل از جمله پکیج بوتان مدل های اپتیما، بنسر پرو، روما و غیره استفاده می شود. بنابراین مکانیزم شیر یکطرفه پکیج بوتان دقیقاً مشابه توضیحات داده شده است. از توضیحاتی که تا این قسمت از متن دادیم، قطعاً دانسته اید که شیر یکطرفه فقط مختص جریان سیالات مایع نیست.
همچنین، با توجه به نوع کاربرد و محیط استفاده، انتخاب بهترین نوع شیر یکطرفه برای استفاده در پمپ آب و سوپاپ‌ها بسیار مهم است. در نهایت، استفاده از شیر یکطرفه با اتصالات فولادی مناسب برای صنایع آب و فاضلاب و ساختمانی است و می‌تواند جریان برعکس آب در لوله‌های پمپ آب و سوپاپ‌ها را به بهترین شکل جلوگیری کند. ساختار کلی شیر یک طرفه دریچه ای ویفری (Swing type wafer Check Valve) یا شیر یک طرفه دریچه صفحه ای همانند شیر یکطرفه دریچه ای استاندارد بوده و تنها تفاوت آن در نوع بدنه و طریقه اتصال شیر است. بدنه این شیر ها طول کمتری نسبت به شیر دریچه ای دارند، به همین دلیل نصب و اتصال آن در خط لوله بر خلاف شیر دریچه ای که از طریق پیچ و مهره انجام می شود، به صورت بین فلنجی می باشد. در سیستم های تاسیسات به دلیل عدم وجود فضای کافی از شیر یکطرفه ویفری لولایی استفاده می شود.